U kunt een soa hebben zonder dat u er iets van merkt. U kunt dan ook ongemerkt een ander hiermee besmetten. Sommige soa hebben ernstige gevolgen als ze niet op tijd worden behandeld. Gelukkig zijn de
meeste soa goed te behandelen als u er op tijd bij bent.
Soa krijg je niet door uit het kopje van een ander te drinken, en ook niet via een hoestbui, insectenbeten, een zwembad of een wc-bril.
Verhoogde kans op soa
Per jaar lopen in Nederland ruim honderdduizend mensen een soa op en dat aantal neemt nog steeds toe. Sommige soa komen in bepaalde groepen vaker voor dan in andere. We noemen dit
risicogroepen:
• jongvolwassenen met heteroseksuele contacten;
• mensen met veel wisselende seksuele contacten, of die al een soa hebben (gehad);
• mensen met homo- of biseksuele contacten;
• mensen die in de prostitutie werken en hun klanten;
• mensen die drugs spuiten;
• mensen uit landen waar aids veel voorkomt;
• mensen die al een soa hebben (gehad);
• mensen met een partner uit een risicogroep.
Veilig vrijen
Veilig vrijen is de beste manier om soa te voorkomen. Het gaat erom contact tussen de slijmvliezen van de penis, vagina, anus en mond te vermijden. Tongzoenen
en elkaar met de vingers bevredigen is over het algemeen veilig, maar zorg dat er geen (menstruatie)bloed, sperma (of vocht dat voor het klaarkomen uit de penis komt) of vaginaal vocht op het
slijmvlies van de ander komt, want dat verhoogt de kans op overdracht van soa. Gebruik bij vaginale en anale seks (contact tussen penis en anus) of bij het uitwisselen van een dildo altijd een nieuw
condoom. Bij orale seks (contact tussen mond en geslachtsdelen: pijpen of beffen) geeft een condoom of een beflapje bescherming.
Wat zijn mogelijke verschijnselen van een soa?
Van sommige soa merkt u niets of lange tijd niets. De volgende verschijnselen kunnen wijzen op een soa:
Bij de vrouw
• ongewone vaginale afscheiding (overvloedig, geelgroen of sterk ruikend);
• zweer(tjes), wratten of branderige blaasjes op de schaamlippen en de vagina;
• vaginaal bloedverlies na geslachtsgemeenschap (contactbloeding) of tussen de menstruaties;
• pijn in de onderbuik;
Bij de man
• zweer(tjes), wratten of blaasjes op de penis of eikel;
• pus of waterig vocht uit de plasbuis (druiper);
Bij beiden
• wratten of zweertjes bij de anus, pijnlijk (branderig) plassen, pijnlijke anus, geelzucht, opgezette klieren in de liezen, jeuk in het schaamhaar.
Wanneer contact opnemen?
Als u denkt dat u misschien een soa heeft of als u zeker wilt weten dat u geen soa heeft, neem dan contact op met de praktijk of met een
soa-polikliniek. Dan kunt u zich hierop laten onderzoeken, bijvoorbeeld met een urinetest of door wat afscheiding van de vagina of plasbuis te laten afnemen. Sommige soa kunnen alleen door een
bloedtest worden aangetoond.
Het is dan verstandig veilig te vrijen tot u zeker weet dat u geen soa heeft of hiervoor behandeld bent. Hetzelfde geldt voor uw partner(s). De meeste soa zijn goed te behandelen als ze tijdig worden
ontdekt. Als blijkt dat u een soa heeft, is het van belang (vroegere) partners te informeren zodat ook zij zich kunnen laten testen en eventueel behandelen.
Kijk voor meer informatie in de Patiëntenbrieven van het Nederlands Huisartsen Genootschap:
Soa algemeen
Testen op Soa?
Chlamydia
Trichomonas
Gonorroe (druiper)
Herpes genitalis
Genitale wratten
Syfilis
Hiv
Schaamluis
U kunt ook terecht bij Soa Aids Nederland: www.soaaids.nl
Bron: NHG, mei 2005